Rosa Luxemburg 1919-2019

15. januar 1919 vart Rosa Luxemburg myrda av Freikorps-bøllar i Berlin. Her er eit oversyn over skriftene hennar på norsk, og noko anna informasjon.

Skrifter og bøker av Rosa Luxemburg på Bokhylla
Breve fra fængslet
Det norske socialdemokratiske ungdomsforbunds forlag, Kristiania, 1921
Originaltittel: Briefe aus dem Gefängnis 
Her kan ein sjå breva i handskrifta til Rosa Luxemburg.

Jeg var, jeg er, jeg blir: politiske skrifter i utvalg
Pax forlag, Oslo, 1969
Redigert av Jon Elster og Rune Skarstein, omsett av Tom Rønnow. Føreordet er frå Arbeidernes leksikon (Oslo 1935) og skrive av Herbert Frahm (Willy Brandt).

Forord 

Det russiske sosialdemokratis organisasjons-spørsmål (Tysk: Organisationsfragen der

russischen Sozialdemokratie 1904) 

Sosialreform eller revolusjon (Tysk: Sozialreform oder Revolution? 1899)

Forord 

Første del: 

1. Bernsteins metode 

2. Kapitalismens tilpasning

3. Innføring av sosialismen gjennom sosiale reformer 

4. Tollpolitikk og militarisme 

5. Teoriens praktiske konsekvenser og almene karakter 

Andre del: 

1. Den økonomiske utvikling og sosialismen 

2. Det økonomiske og politiske demokrati 

3. Erobringen av den politiske makt 

4. Sammenbruddet

5. Opportunismen i teori og praksis 

Den russiske revolusjon (Tysk: Zur russischen Revolution 1918)

Artikler fra den tyske revolusjon 1918—1919 

Begynnelsen

Nasjonalforsamlingen (Tysk: Die Nationalversammlung 1918)

Den «umodne» masse 

Nasjonalforsamling eller rådsregjering? (Tysk: Nationalversammlung oder Räteregierung? 1919)

Forsømte plikter (Tysk: Versäumte Pflichten 1919)

Det hersker orden i Berlin (Tysk: Die Ordnung herrscht in Berlin 14. januar 1919)

Noter 

Skrifter i utvalg 1
Pax forlag, Oslo, 1973
Redigert av Jon Elster. Tekstutval av Thomas Krogh. Tekstane frå Jeg var, jeg er, jeg blir er omsette av Tom Rønnow. Massestreik, parti og fagorganisasjon er omsett av Aksel Bull-Njå. Biografi av Einhart Lorenz.

Innledning ved Thomas Krogh
Sosialreform eller revolusjon ( 1899)
Det russiske sosialdemokratis organisasjonsspørsmål (1904)
Massestreik, parti og fagorganisasjon (Tysk: Massenstreik, Partei und Gewerkschaften 1906)
Biografi

Skrifter i utvalg 2
Pax forlag, Oslo, 1973
Redigert av Jon Elster. Tekstutval og kommentarar av Thomas Krogh. Den russiske revolusjon og Artikler fra den tyske revolusjon 1918—1919 er omsette av Tom Rønnow, Hva vil Spartakusforbundet? og Vårt program og den politiske situasjon er omsette av Aksel Bull-Njå, Utdrag fra Kapitalens akkumulasjon er omsett av Elisabeth Romøren og Til minne om partiet Proletariat av Jon Elster.

Kommentarer til skrifter i dette bind
Den russiske revolusjon
Revolusjonen i Tyskland
Kapitalens akkumulasjon
Proletariat-artikkelen
Den russiske revolusjon (1918)
Artikler fra den tyske revolusjon 1918—1919
Begynnelsen
Nasjonalforsamlingen
Den umodne masse
Nasjonalforsamling eller rådsregiering?
Forsømte plikter
Det hersker orden i Berlin
Hva vil Spartakusforbundet? (Tysk: Was will der Spartakusbund? 1918)
Vårt program og den politiske situasjon (Tysk: Unser Programm und die politische Situation 1918)
Utdrag fra Kapitalens akkumulasjon:
Reproduksjonen av kapitalen og dens omgivelser (Tysk: Die Reproduktion des Kapitals und ihr Milieu 1913)
Til minne om partiet Proletariat (1904)
Biografi

Demokrati og diktatur
i Birger Steiro: Politisk idéhistorie
Cappelen, Oslo, 1995
Eit stutt utdrag frå Den russiske revolusjon, men på nynorsk!

Tekstar på Marxists Internet Archive

Desse er omsette av Frans-Arne Stylegar om ikkje anna er oppgjeve.
Hvordan oppstod 1. mai? (Wie entstand die Maifeier? 1894) 
Tale ved SPDs Stuttgart-kongress I (Reden auf dem Stuttgarter Parteitag
der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands 1898)
Tale ved SPDs Stuttgart-kongress II (Reden auf dem Stuttgarter Parteitag
der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands 1898)
Opportunismen og det muliges kunst (Possibilismus und Opportunismus 1898)
Reform eller revolusjon omsett av Internasjonale Sosialister (Sozialreform oder Revolution? 1899)
Et taktisk spørsmål (Eine taktische Frage 1899)
Martinique Omsett av Rødt! (1902)
Organisasjonsspørsmål i det russiske sosialdemokratiet Omsett av Harald Minken og Frans-Arne Stylegar (Organisationsfragen der russischen Sozialdemokratie 1904)
I stormvær (1904)
I lyset fra revolusjonens ild (Im Feuerscheine der Revolution 1905)
Massestreik, parti og fagforeninger (Massenstreik, Partei und Gewerkschaften 1906)
Ved 25-årsdagen for Marx' død (1908)
Tale ved SPDs Nürnberg-kongress (1908)
Den politiske massestreiken og fagorganisasjonene (Der politische Massenstreik und die Gewerkschaften 1910)
Om Marokko (Marokko 1911)
Til samlingskongressen for de sosialistiske organisasjonene i Manchester (1911)
En fornøyelig misforståelse (1911)
På asylet (1912)
Hundepolitikk (Hundepolitik 1916)
Enten - eller (1916)
Utkast til Junius-tesene (Entwurf zu den „Junius“-Thesen 1916)
Den gode, gamle moldvarpen (1917)
Begynnelsen (1918)
Nasjonalforsamlingen (Die Nationalversammlung 1918)
Til verdens arbeidere (1918)
Den "umodne" massen (1918)
Hva er sosialisme? (1918)
Hva vil Spartakus-forbundet? omsett av Rolf Vorhaug (Was will der Spartakusbund? 1918)
Forsømte plikter  (Versäumte Pflichten 1919)
Korthus (Kartenhäuser 1919)
Orden hersker i Berlin (Die Ordnung herrscht in Berlin 1919)

Tekstar i Røde Fane/Rødt!/Gnist
Fagforeninger, samvirke og politisk demokrati
Rødt! 2-2005
Utdrag av Sozialreform oder revolution, omsett av Morten Falck.

Tomine Sandal: Rosa Luxemburg – sosialismens liv og lære
Gnist, 2-2018

Tomine Sandal: Bokomtale av Nina Björks Drömmen om det röda
Gnist, 1-2017

Guenther Sandleben: Falske laurbær til Rosa Luxemburg
Gnist, 3-2014

Linn-Elise Øhn Mehlen: En revolusjonær forut for sin tid (Bokomtale av Kate Evans: Red Rosa)
Gnist, 1-2016

Skrifter og bøker om Rosa Luxemburg
Clara Zetkin: Rosa Luxemburg og Karl Liebknecht – et lite mindeskrift
Det norske arbeiderpartis forlag, Kristiania, 1919

Frederik Hetmann: Rosa L: historien om Rosa Luxemburg og hennes samtid
Aschehoug, Oslo, 1979

Olaf Scheflo, Edvard Bull, Jakob Friis, Morgan Philips Price, Haavard Langseth og Arvid G. Hansen:
Den tyske revolution
Det norske arbeiderpartis forlag, Kristiania, 1919

Carl Heinrich Petersen: Kommunismens kjettere
Aschehoug, Oslo, 1965
Har eit kapittel om Rosa Luxemburg.

Eduard Bernstein: Sosialismens forutsetninger
Pax forlag, Oslo, 1973
(Innleiinga til Harald Berntsen tek for seg diskusjonen mellom Bernstein og Luxemburg)

Yngvar Ustvedt: Opprørere
Tiden, Oslo, 1973
Har eit kapittel om Rosa Luxemburg.

Kjersti Ericsson og Hedda Giertsen (red.): Andre bøker – en antologi fra et litterært seminar
Institutt for kriminologi, Oslo, 1994
Innheld Rosa og Leo av Kjersti Ericsson.

Kjersti Ericsson: Katten stryker seg inntil oss – dikt
Oktober, Oslo, 1993
Inneheld diktet Rosa Luxemburg

Jorunn Bjørgum: Clara Zetkin og Rosa Luxemburg
i Kvinnenes Kulturhistorie band 2.
Universitetsforlaget, Oslo, 1985

Jon Elster: Rosa Luxemburg
i Vitenskap og Politikk
Universitetsforlaget, Oslo, 1989
Leksikonartikkel frå Pax leksikon

Georg Lukács: Kritiske kommentarer til Rosa Luxemburg: Den russiske revolusjon

Bokverk-seriane frå Studentmållaget i Oslo – fyrste del

Studentmållaget i Oslo (SmiO) gjorde eit stort arbeid for å gje ut klassikarar på nynorsk, i samarbeid med Det norske samlaget. Dette vart kalt Nynorsk klassikarbibliotek. Smio har eit nyttig oversyn over serien med omsetjingar av verk frå gamaltida (antikken) på gresk og latin, Klassiske bokverk. Dei andre seriane var Austerlendske bokverk, Bokverk frå millomalderen og Norrøne bokverk.

Bjørn Kvalsvik Nicolaysen har skrive eit godt stykke om desse bøkene, Konstruksjonen av eit nynorsk kulturfelt. Det norske samlaget og klassikarane (s 201-225).

Sigmund Skard har skrive ein bibliografi over klassikarbiblioteket, Nynorsk klassikarbibliotek, ei bokliste, og det er den eg nyttar for å lista opp dei bøkene som er tilgjengelege på bokhylla. Føredraget Ganges strøymer i Byglandsfjord heldt han på bakgrunn av bibliografien.

Austerlendske bokverk

1. Kālidāsa: Sakuntala. Spel i sju vendingar. Omsett frå sanskrit av Olav Rytter. 1929.
2. Soga um Sindbad Farmann – eit eventyr or Tusund og ei natt Omsett frå arabisk av Alexander Seippel. 1929.
3. Rigveda. Fem og femti hymnor i utval. Omsette frå vedisk av Olav Rytter. 1932.

Klassiske bokverk

SmiO har eit godt oversyn på nettstaden sin, men dei har ikkje med bok 26 i serien. Eg reknar med at det er av di det ikkje står på omslaget at ho er gjeve ut som del av samarbeidet mellom SmiO og Samlaget.

26. Augustin: Confessiones (Bok I-IX). Omsett frå latin av Åsmund Farestveit, med innleiing og merknader av Einar Molland. 1943.

Bokverk frå millomalderen

1. Einhard og Notker den stame: Karl den store. Omsette frå latin av Sigmund Skard. 1929.
2. Beowulf og striden om Finnsborg. Omsett frå angelsaksisk av Henrik Rytter. 1921/1929.
3. Fioretti – Heilag-sogor um Frans frå Assisi. Omsette frå italiensk av Eiliv Skard. 1930.
4. Jordanis: Gotesoga. Omsett frå latin av Sigmund Skard. 1932.
5. Tomas à Kempis: Um Kristi etterfylgjing. Omsett frå latin av Bernt Støylen. 1932.
6. Rolandskvedet. Omsett frå gamalfransk av Johs. A. Dale. 1934.
7. Latinske hymnor og sekvensar. Omsette av Ragnhild Foss. 1938.
8. Sekvensane i Missale Nidrosiense. Omsette av Ragnhild Foss. 1949.
Ikkje lenger utgjeve i samarbeid med Studentmållaget:
9. Vagantviser. Omsette frå latin av Sigmund Skard. 1964.
10. Dante: Den guddomlege komedien. Utval omsett av Henrik Rytter og Sigmund Skard. 1965.
11. Eugippius: Den heilage Severin – eit livsbilete frå folkevandringstida. Omsett frå latin av Sigmund Skard. 1991.

I neste del kjem oversyn over Norrøne bokverk.